انحراف ذرات آلفا درمیدانالکتریکیومغناطیسینشان می دهد که ذرات مزبور بایددارایبارالکتریکیباشند سوی انحراف بارالکتریکیآنها راکه مثبت است معین می کند بطور خلاصه می توان گفت که :پرتوهای آلفا ذراترادیو اکتیو مادی هستند که بار الکتریکی مثبت دارند و باسرعتپرتاب شده اند سرعت اولیه این ذرات برحسب جنس ماده رادیواکتیو که انها رامنتشر میسازد ، متفاوت می باشد و آن هم بین 14تا 25 کیلو متر در ثانیه است .
اندازهگیریهای دقیق نشان می دهند که جرم مادی هرذرهآلفاتقریباًچهار برابر جرمهیدروژنو بار الکتریکی مثبت آنها دو برابر قدر مطلق بار الکتریکی یکالکتروناست بنابراین هر ذره آلفا یک هسته اتمهلیوماست که فاقد الکترونهای محیطی( مداری ) باشد . به عبارت دیگر هر ذره آلفا از دوپروتونو دونوترونتشکیل می شود که به همین دلیل ذره آلفا راهلیوننیز می نامند به محض اینکه ذرات آ لفامتوقف شدند از محیط خود الکترون گرفته و تبدیل به اتم هلیوم می شوند .
قابلیت نفوذی اشعه آلفا بسیار کم است و یک ورفهآلومینیومبه قطر چند صدم میلیمتر و یا چند ورقه نازک کاغذ برای اینکه آنها را بطور کاملمتوقف کند کافی استانرژیتمام ذرات آلفای یک عنصر معین ثابت است واین انرژی پس ازمسافتثابتی در هوا در اثر تصادم (برخورد) بامولکولهایهوا تلف می شود مثلا برد اشعه آلفایپولونیوم(Polonium) در هوا 3.5 سانتیمتراست درفشارعادی. و برد هوایی اشعه آلفای سایر عناصر رادیو اکتیو نیز بطور نسبی بسیار کم است و بهجنسعنصریکه ذرات آلفا را منتشر می کنند بستگی دارد .
ذرات آلفا در حین عبور از بیناتمهای هوا و یا عناصر دیگر به الکترون های مدارات اتم های مزبور برخورد کرده و آنهارا از مدار خود خارج ساخته و اتم را یونیزه می کنند چون وزن ذرات آلفا زیاد است بیشاز 7000برابر وزن الکترون بنابر اینانرژی سینیتیک(Cinetic Energy) آن زیادبوده و در نتیجه قدرتیونیزاسیون (Ionixation) آن از تمام انواعدیگرتشعشع هسته ایزیادتراست چنانچه ذرات آلفادر حین عبور به هسته مرکزی یک اتم نزدیک شونده بانیروی الکتریکیهسته مزبور مواجه می شود واز مسیر اولیه خود انحراف می یابد .
کم بودن قدرت نفوذی اشعه آلفا سبب شده که از این اشعه در پزشکی چندان استفادهای نمی کنند .
ذرات بتا :
اشعه بتای عناصر رادیو اکتیو از الکترونهایی تشکیل می شوند که با سرعت اولیه 60تا 285 هزار کیلو متر درثانیهازهستهاتم به خارج ساتع می شوند .
قابلیت نفوذی ذرات بتا از آلفا زیادتر است بر حسب سرعت اولیه انتشار آنها تغییرمی کند اشعه بتای یک عنصر معین بر عکس اشعه آلفای آن که همه با یک سرعت معین و ثابتاز هستهاتمخارج می شوند سرعت اولیه متفاوت دارند به همین علت در موقعتجزیه اشعه رادیو اکتیودر موقع عبور از بینصفحات الکتریکییاقطب های مغناطیسیکلیه ذرات آلفا به یکاندازه انحراف پیدا می کنند یعنی ضمن انحراف اجتماع می نمایند در صورتیکه اشعه بتاضمن انحراف واگرایی حاصل می کنند زیرا انحراف برای ذرات بتا باسرعتهای مختلف متفاوت است .
بردذرات بتا در هوا نیز متفاوت است و برایسخت ترین اشعه بتا (اشعه رادیوم) در حدود سه سانتیمتر است قدرت یونیزاسیون ذرات بتااز قدرت یونیزاسیون ذرات آلفا کمتر است زیرا هر چند که سرعت ذرات بتا از سرعت ذراتآلفا خیلی بیشتر است ولی کوچکیجرمذرات بتا باعث می شود کهانرژی سینیتیکآنها از انرژی سینیتیک ذراتآلفا خیلی کمتر باشد در اینجا یادآوری می کنیم که جرم الکترون در حال سکون«جرم سکون) در حدود یک بر1840 جرم اتمهیدروژناست و هنگامی که الکترون با سرعت زیاد به حرکت در آید افزایش می یابد بطوریکه جرمالکترونی که با سرعت 285 هزار کیلومتر در ثانیه حرکت کند بیش زا سه برابر الکترونساکن می شود .
مواد رادیواکتیومصنوعی از خود الکترون مثبتباپوزیترون (Positron) یاپوزیتون(Positon) منتشر می کنند که باتقریب علامت الکتریکی همان خاصیت اشعه بتا را دارد .
از اشعه بتای قوی در در مان بعضی از انواعسرطانهایسطحی ،سرطان زبان،سرطان لب،سرطان پستانو غیره استفاده می شود .
اشعه گاما :
این اشعه مانند اشعه آلفا و بتا ذره ای نیست وبارالکتریکینیزندارد به همین سبب در میدانهای الکتریکی و مغناطیسی انحراف پیدانمی کنند ماهیت آنها ماننداشعهایکسونور مرئیاز جنسامواج الکترو مغناطیسیاست با این تفاوت کهفرکانسآن از اشعه ها ی دیگر بیشتر است بنابر اینفوتونهای اشعه گاما خیلی پرانرژیتر از اشعه ایکس هستند
فرض می کنیم یک منبع رادیو اکتیو طبیعی ذرات آلفا وبتا واشعهگاماساتع نمایدذرات آلفا بوسیله چند ورق کاغذ متوقف می شود. ولی ذرات بتا وگاما بدون اینکه ازشدتشان کاسته شود از آن عبور می کنند. یکورقهآلومینیوم 0.25 اینچمی تواند هم ذرات آلفا وهم بتارا متوقفسازد. لیکن عبور اشعه گاما را فقط به مقدار ناچیزی تقلیل می دهد . درحدود 2 اینچسربقسمت اعظم اشعه گاما راجذبمی کند لیکن نمی تواند از عبور کلیهآنها جلوگیری کند.
به دلیل زیانهایی کهتشعشعات رادیو اکتیوبهبافت های بدنمی رسانند قدرت نفوذی آنها ازلحاظنظامی،پزشکی،زیستمحیطی ، صنعتی و... حائز اهمیت است .
سلام و درود به همه دوستان عزیز و خوانندگان گرامی
این وبلاگ با تلاش چند تن از دانشجویان هسته ای1- آقای علیرضا زرعیان2- آقای بهنام رضایی3- خانم ریحانه کشاورز4-خانم ریحانه رحیمی 5- خانم ریحانه آقایی6-خانم الهه جان قربانیان جهت آشنایی دوستان بارشته مهندسی هسته ای وپیشرفت های روز افزون کشور عزیزمان سرزمین پاک آریا در زمینه انرژی صلح آمیز هسته ای ایجاد شده است, به امید فردایی روشن
NUCLEAR.ENG.Loxblog.COM
تبادل
لینک هوشمند
برای تبادل
لینک ابتدا ما
را با عنوان
مهندسی هسته ای
دانشگاه آزاد
اسلامی واحد
نجف آباد
اصفهان
و آدرس
nuclear.eng.iaun.LXB.ir
لینک
نمایید سپس
مشخصات لینک
خود را در زیر
نوشته . در صورت
وجود لینک ما در
سایت شما
لینکتان به طور
خودکار در سایت
ما قرار میگیرد.